Familie en vrienden grootste invloed op aankoopgedrag Nederlanders

Consumenten laten hun financiële keuzes vooral beïnvloeden door familie en vrienden, terwijl influencers en AI nauwelijks een rol spelen. Dat blijkt uit onderzoek van financieel dienstverlener Riverty. Het onderzoek onthult een opvallend contrast tussen hoe consument de financiële wereld van de toekomst ziet en de voorspellingen van financiële experts uit het Fintech 2040-rapport.

Familie belangrijker dan influencers
Bij bijna de helft van de Nederlanders (42%) heeft familie de grootste invloed op hun aankoopbeslissingen, gevolgd door vrienden (39%). Social media (28%) en influencers (9%) blijken een stuk minder doorslaggevend dan vaak gedacht. Het beeld dat veel online shoppers zich impulsief laat leiden door trends op sociale media blijkt dus wat overdreven. Nederlandse blijven trouw aan hun persoonlijke kring maar we zijn niet de enige; ook in Duitsland (44%) en Zweden (39%) is familie de grootste ‘influencer’ voor aankopen.

Achteraf betalen vooral voor zekerheid, niet door geldzorgen
Hoewel Buy Now Pay Later (BNPL) inmiddels een vaste plek heeft in het Nederlandse betaalverkeer en de groeiende populariteit van de betaalmethode zorgen wekt onder tegenhangers, maakt bijna de helft (48%) er nog geen gebruik van.

De belangrijkste motivatie voor wie dat wél doet, is pragmatisch: ze willen het product eerst fysiek beoordelen voor ze betalen (30%) en zekerheid over de betrouwbaarheid van de webshop (21%). Slechts een klein deel (7%) gebruikt BNPL vanwege tijdelijke financiële krapte.

AI nog geen financieel vertrouwenspersoon
Ondanks de snelle opmars van AI-diensten in vrijwel alle sectoren blijken Nederlandse consumenten de technologie nog niet volledig te vertrouwen voor zijn financiën, slechts 11% van de Nederlanders gebruikt kunstmatige intelligentie voor financieel advies. De meerderheid vertrouwt liever op experts (45%), partners (22%) of familie (18%).

Hoe zich dat de komende jaren zal ontwikkelen? Daar zijn de meningen over verdeeld. Bijna de helft (48%) verwacht dat AI binnen tien jaar een volwaardige rol zal spelen als financieel adviseur, terwijl 19% denkt dat het nooit zover komt.

Cash blijft vangnet
De oproep van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) vorig jaar waarin ze adviseerde om altijd contant geld in huis te hebben heeft gewerkt. Nederlanders blijken opvallend traditioneel in hun financiële zekerheid: 67% heeft contant geld in huis voor noodgevallen. Daarmee loopt Nederland ver voor op Duitsland (42%) en Zweden (50%).

Het contrast met voorspellingen van experts
In het Fintech 2040-rapport van Riverty schetsen experts een toekomst waarin AI-agenten volledig geïntegreerd zijn in het dagelijks financiële leven, van gepersonaliseerd budgetadvies tot automatische beleggingsbeslissingen. Die visie staat recht tegenover de verwachtingen van consumenten: ze blijven voorzichtig en vinden het moeilijk om AI te vertrouwen met hun geldzaken. De vertrouwenskloof is duidelijk: waar de industrie voorspelt dat AI in 2040 de standaard financieel adviseur zal zijn, twijfelen consumenten of het überhaupt ooit zo ver zal komen.

“Wat we zien, is dat consumenten financiële keuzes maken vanuit vertrouwen, niet vanuit technologie,” zegt Lenhard Hubscher, Country Lead Benelux & Frankrijk bij Riverty. “Als we willen dat AI in 2040 echt de financieel adviseur wordt, moet de industrie niet alleen investeren in innovatie, maar ook in het opbouwen van consumentenvertrouwen door middel van transparantie, regelgeving en voorlichting. Consumenten verwachten flexibiliteit, maar binnen een betrouwbaar en mensgericht kader, dat zal de toekomst van betalingen bepalen.”

De kloof tussen technologie en vertrouwen dichten
Riverty ziet het als haar verantwoordelijkheid om de kloof tussen technologie en vertrouwen te helpen dichten. Daarom wil het bedrijf de dialoog stimuleren tussen fintechbedrijven, beleidsmakers en consumentenorganisaties. Alleen door samenwerking kunnen nieuwe betaal- en adviesdiensten écht inclusief en betrouwbaar worden. Het doel? Een toekomst waarin financiële innovatie niet alleen digitaal en efficiënt is, maar ook begrijpelijk, mensgericht en duurzaam — zodat elke consument zich zeker voelt in de wereld van morgen.

Over het onderzoek

Tenzij anders vermeld, zijn alle gegevens afkomstig van YouGov Deutschland GmbH. 1018 respondenten hebben deelgenomen aan het onderzoek, dat plaatsvond tussen 18 en 20 september 2025. De resultaten zijn gewogen en representatief voor de bevolking in Nederland (18+).

Over Riverty

Riverty, de fintech-tak van Bertelsmann, ondersteunt duizenden handelaren en meer dan 28 miljoen consumenten door maandelijks meer dan 80 miljoen transacties te verwerken. Riverty biedt flexibele betalingen, incasso en slimme boekhoudoplossingen en biedt bedrijven en consumenten geavanceerde financiële diensten. Met een toegewijd team van meer dan 4.000 medewerkers in 11 landen in Europa en Noord-Amerika is Riverty een leider in het leveren van uitgebreide financiële oplossingen.